Айсен Николаев: Хомус – сакральный символ национальной культуры, источник духовности народа саха

Уважаемые якутяне! От имени руководства Республики Саха (Якутия) и от себя лично поздравляю вас с Днём хомуса!

Хомус – сакральный символ национальной культуры, источник духовности народа саха. Пронося через века «говорящие» звуки хомуса, каждое поколение внесло свою лепту в сохранении и приумножении традиций игры на этом инструменте. Благодаря многогранной работе энтузиастов, ученых, исследователей, виртуозов мира, исполнителей, общественности по возрождению и популяризации самобытного музыкального инструмента хомус стал визитной карточкой, брендом Якутии, получил новую жизнь, современное звучание.

Сегодня хомус является посредником сотрудничества, совместного творчества талантливых людей из разных уголков планеты. Якутск является одним из центров варганной музыки в мире. В этом велика заслуга Музея и Центра хомуса народов мира, созданного по инициативе известного хомусиста-виртуоза, ученого, исследователя Ивана Егоровича Алексеева. Коллектив Центра проводит последовательную, плодотворную работу по развитию древнейшего жанра музыкальной культуры народов мира – игры на варгане, пропаганде якутского хомуса на мировом уровне.

Совершенствование мастерства исполнителей и кузнецов-изготовителей инструмента подтверждает высокий потенциал хомуса. Расширение границ «Хомусного диктанта», который проводится, начиная с 2019 года, показывает большой интерес к национальной культуре у жителей регионов нашей страны и других стран. Отрадно, что в детских садах и школах все больше детей играет на хомусе, участвует в творческих конкурсах, приобщаясь к жемчужине национальной культуры, что вселяет уверенность в будущем уникального инструмента.

Дорогие друзья! Пусть чарующие звуки хомуса своей чудотворной силой помогают нам созидать, своей мудрой философией вселяют нам уверенность в свои силы, дарят хорошее настроение. Желаю вам крепкого здоровья и неиссякаемой энергии, благополучия и счастья.

Ытыктабыллаах Саха сирин олохтоохторо!

Өрөспүүбүлүкэ салалтатын уонна тус бэйэм ааппыттан эһигини Хомус күнүнэн эҕэрдэлиибин!

Хомус – саха норуотун кутун-сүрүн иҥэринэ сылдьар хомуһуннаах ытык малбыт. Хомус этигэн дорҕоонун, хомуһу тардар үгэһи чөл хаалларыы уонна сайыннарыы ытык иэспит буолар. Хомус аан дойду энтузиастарын, учуонайдарын, чинчийээччилэрин, виртуозтарын, хомусчуттарын уонна уопсастыбаннас үгүс өрүттээх үлэлэрин көмөтүнэн Саха сирин үтүө аатын, суон сураҕын биллэр бэлиэтинэн буолла, саҥа тыыннанна.

Саха хомуһа бүгүн аан дойду талааннаахтарын айымньылаах үлэҕэ түмэр уонна кынаттыыр. Өрөспүүбүлүкэбит киин куората – Дьокуускай – аан дойдуга баар варганнай муусука кииннэриттэн биирдэстэрэ. Маныаха биллиилээх хомусчут-виртуоз, учуонай, чинчийээччи Иван Егорович Алексеев көҕүлээһининэн тэриллибит Аан дойду норуоттарын хомуһун түмэлэ уонна киинэ сүҥкэн кылааты киллэрбитэ. Бу Киин кэлэктиибэ аан дойду норуоттарын муусукаларын култууратын түҥ былыргы жанрын – варганы тыаһатыыны –сайыннарыыга, саха хомуһун аан дойду таһымыгар таһаарыыга утумнаах үлэни ыытар.

Хомусчуттар уонна хомус уустарын сатабылларын сайыннарыы хомус үрдүк кыаҕын бигэргэтэр. “Хомус туһунан” истэн суруйуу 2019 сылтан ыытыллан, хабар иэнэ сыл кэҥээн иһиитэ дойдубут эригийиэннэрин уонна атын да дойдулар олохтоохторо биһиги төрүт култуурабытын сэҥээрэллэрин көрдөрөр. Уһуйааннарга уонна оскуолаларга төрүт култуура тыыныгар иитиллэн, хомуска тардар, куонкурустарга кыттар оҕо элбии турара ытык малбыт кэскиллээх буоларыгар эрэли үөскэтэрэ кэрэхсэбиллээх.

Күндү доҕоттор! Хомус алыптаах дорҕооно сүргэбитин көтөхтүн, айарга-тутарга кынаттаатын, эрэли эптин. Эһиэхэ чэгиэн доруобуйаны, эрчими, этэҥҥэ буолууну уонна дьолу-соргуну баҕарабын!

Глава Республики Саха (Якутия) А.С. Николаев